Ik bin net yn alle omstannichheden tsjin abortus. Ek net tsjin eutanasy. En ek net tsjin orgaandonaasje.

Ik bin der al op tsjin dat fruchten de rûchskerne opholpen wurde om’t it nije libben no efkes net past. Ik bin der ek op tsjin lju út de tiid te helpen om’t dat foar elk op dat stuit it bêste útkomt. En ik bin der ek op tsjin dan in oerheid by elk nij lyk oergiet op de slogan ‘Slope en ferboelguodzje, dy hannel’.

Oant no wie dêr ek gjin sprake fan mar hjoed is der in wet oannommen dy’t dat al mooglik meitsje moat. Dy wet moat fansels noch wol troch de earste keamer. Dat hie om D66 net hoecht, want dy wol de earste keamer ôfskaffe. Hie dat al sa west dan wie de wet no al fan krêft en krige de oerheid alle macht oer de deaden ûnder ús as dy teminsten sels net oanjouwe dat se mei de kloeren fan har oerbliuwe moatte.

De oerheid. Dat is de klup dêr’t ien fan net op de stimming ferskynde om’t er noch yn in trein siet. Dy oerheid.

Mei sa’n oerheid liket it my gjin goed plan ta de earste keamer ôf te skaffen. As jo mei in tafallige mearderheid fan 50 min treinsitters sokke rigoreuze besluten nimme kinne dan fiel ik my net al te noflik. Foar’t jo der erch yn hawwe is de demokratsy yn in fearnsjier omtsjoend yn in diktatuer.

Neffens Pia – yndied ek fan D66 – is it mei dy nije wet net sa dat wy no aanst automatysk allegearre donor binne. Nee, seit Pia, wy krije de fraach foarlein oft wy efkes oanjaan wolle oft wy dat al of net wêze wolle. Mar dêr heart Pia dus efteroan te sizzen (want dat is no krekt dy nije wet) dat oft wy net op dy fraach reagearje wy wol automatysk donor binne.

Ik wie oars wol foar orgaandonaasje. Mar ik hie dêr graach yn it lêst fan de dagen in beslút oer nimme wollen en oars woe ik dat graach oan it dan omsittend laach oerlitte wollen. Dy mooglikheid driget my no ûntnommen te wurden. Dêrom ha ik hjoed fêstlizze litten dat se fan alles ôfbliuwe moatte. It kin wêze dat ik dêr yn it lêste stikje wer oars oer tink mar dat sjogge wy dan wol. Dan moat ik fansels gjin auto-ûngemak krije en op slach dea wêze. Want dan is der gjin tiid.

Wêr’t it my lykwols om giet is dat ik net hawwe wol dat der aanst ferplicht organen fan grifformearden yn herfoarmen komme of noch folle healwizer yn katoliken. Dy hawwe inoar by it libben te fjoer en te swurd bestriden dat dat soe al te idioat wêze. En ik wol ek net dat sûne longen of levers bedarje yn útwenne lichems dy’t swart fan de reek steane of blau fan de drank.

Meitsje dus earst mar ris in wet dêr’t ik yn fêstslizze kin dat de boel allinnich beskikber is foar ien fan ûnder de tritich, dy’t ateïst is, net op D66 stimt, gjin bobo is en ek gjin oanstriid hat dat te wurden.

En regelje dan ek daliks efkes dat mocht de situaasje him akút foardwaan ik de dokter opdracht jaan kin fan it registraasjesysteem ôf te wiken om’t der op dat stuit krekt in kunde (Moslim) is dy’t slim ferlet fan in nij twaddehâns hoarnflues hat.

Mar twing minsken net harsels troch de oerheid recycly te litten. Want dan wurd ik alderferskuorrendst rekalsitrant.

Ik sil mar mei de titelferklearring begjinne. ‘Beppe’ witte jim fansels wol wat it is, dat is in ‘oma’. Mei ‘bleikjende’ ha jim faaks wat mear muoite. ‘Bleikje’ is in tiidwurd dat hjir te uzes húsriem is.

‘De ko bleike my de earm’, ‘De hûn bleike my oer it antlit’, ‘Hy bleike omraak op it frommis om’. Dan begripe jim tink ik wol wat ik bedoel. It hiele tiidwurd is fan de ynterwebs ferdwûn. Master Google bakt der neat fan, Taalweb.frl fynt it ek net. Op in oare kompjûter hat ik it GFW noch mar dy is no út en ik nim oan dat oft de Fryske Akadeemje it wurd op Taalweb weibleike hat dat se dat dan ek wol dien hawwe sille yn it GFW. It is in skande.

Ik wie oars net op bleikjen kommen, mar beppe Edith it Skipperske fan de VVD is fan betinken dat fûstkjen ferplicht steld wurde moat. Net omdat fûstkjen sok moai wurk is mar omdat soks yn ús kultuer wenst is en út fan alles en noch wat bliken docht dat ús kultuer de bêste en dus superieur is.

De measte beppes ha de eigenskip troch de jierren hinne wat sosjaler te wurden, by beppe Edith is dat net sa. Ik tink dat dat komt om’t beppe Edith noch nea kontakt hân hat mei kultueren dêr’t se wat minder fan it fûstkjen binne, mar wol fan it huggen. Huggen is krûpe mei spierkrêft, Armeniërs binne der goed yn, wit ik út ûnderfining. Net foar beppes mei in wrakke bealch bedoeld.

Ik tink ek net dat beppe Edith ea by guon yn de hûs west hat dêr’t se de stikels fan de skonken dwaan moast. It kin lykwols wol wêze dat soks wizânsje is, bygelyks by Friezen dy’t mei Kenianen boaske binne. Is neat frjemds oan, jo wâdzje op’t lêst ek net op klompen de hiele toko troch. Beppe Edith hat gjin klompen. Ek noch nea in klomp sjoen. En by gjin besef nuddels allinnich oan de krystbeam.

Ik bin bang dat beppe Edith mei har gefûst sa alderferskuorrendst op de kiezer ombleiket dat ik allerhanne net al te noflike flashbacks krij fan bleikjende bobo’s oan de Bûterhoeke. Proaidieren. It is in griis.

Mar as it treft – en nypt en wedernypt – dan koe it bêst ris wêze dat beppe Edith de fûstkerij ôfskaft en ferfangt troch de ferplichte bleikerij om sa Kommissaris fan de Kening te wurden.

Dan kinne se oan de Bûterhoeke en omkriten by wegering fan guon lju oan de superieure kultuer diel te nimmen fansels altyd noch úthâlde dat de lêste edit fan fûstkjen ta Kulturele Hoofdstad laat hat.

No, dan bleikje jo wol!!!

Jo. Ik net.

Se ha wer in ûndersyk dien. Okkerlêsten hiene wy dat ek alris mei plestiktassen, ik miende dat wy yn trochsneed 350 taskes de man jiers brûke. Dêr kom ik net oan ta.

No binne se neigien hoefolle iten wy weismite. Ik freegje my ôf hoe’t se dat metten ha (bin gjin wittenskipper) mar it skynt op 135 kilo de man jiers te kommen. Soks wol ik dan earst graach altyd wat ynsichtlik meitsje en dat slagget it bêste mei gewichten dêr’t jo sels sekuer mei op de hichte binne. By my is dat sa mei in baal ierdappels want oft jo mannich frachtauto fan 600 baal mei de hân lade moatten ha dan ferjitte jo dat net wer. Dit komt dan dus op twa baal en in kuorfol.

It komt ek op 2,59685153 kilo de man wyks (dat ha ik sels útrekkene). Mei in húshâlding fan fiif man komme jo dan op 12,98 (yn ‘e rûchte). As wy foar in moanne noris 4 wike rekkenje dan komt dat moai op in baal út! Want dat komt op 51,92 en wy moasten altyd 2 kilo mear yn in baal dwaan om’t de ierdappel efkes ûnderweis is en útdroeget en dus lichter wurdt. In baal ierdappels de húshâlding de moanne nukke wy dus fuort.

No is in ierdappel justjes swierder as bôle dat sille jo dêrmei itselde gewicht berikke dan tink ik dat jo kwa folume sawat tsien kear safolle ha moatte. Dat jildt ek foar in soad oare dingen lykas slaad, beantsjes en noch folle mear. Jo moatte dan al gau op in bigbag ta en dat is hiel wat oars as dat griene dinkjetoai dat wy fan de gemeente taskikt krigen hawwe.

Ik ken gjin lju dy’t sa’n bigbag brûke. En dus is der wat mis mei dat ûndersyk. Om te begjinnen bin ik bang dat se de ierdappelskilen en blomkoalblêden ek meirekkene ha. Ik fiel my dêr net troch oansprutsen want ik ha gjin geit en dêr kin ik neat oan dwaan. Fierder jouwe se sels al oan dat alles wat wy oan de hûn jouwe ek meiteld. Dat is in mislike streek. Oft jo in hûn hawwe sa’t in hûn heart te wêzen (dus net ien dy’t om de wike nei de kapper moat) dan sil dy dochs frette moatte en sa’n bistje wol ek wolris wat oars as blikfoer. Dêr bliuwt er sûn by en begjint er ek fan te glânzjen as it treft. Dat is dus fout yn it ûndersyk.

Dan skynt it sa te wêzen dat by guon lju it fleis oer datum rekket en se dat dan ek fuortkiperje. By my stiet noait in datum op it fleis, dêr docht myn slachter net oan. Mar hy docht it ek net yn fan dy plestik bakjes dy’t se fol gas spuitsje. Wa’t al sok fleis keapet, keapet dus guod dat fuortendaliks al bedoarn is, dat hat mei in datum neat te krijen. Fleis fan de slachter moatte jo gewoan deselde deis efkes klearmeitsje. Kin noait ferkeard wurde. By my net teminsten. Dat heart dan ek yn sa’n ûndersyk te stean.

Sikehuzen smite ek in soad fuort. Dêr kin ik my wol wat by yntinke. Lju komme dêr mar ûnferwachts te waarmmielrinnen en dêr kin gjin inkelde kok sa gau op ynspylje. Mar it is net earlik om dat dan oer te slaan nei dy 17 miljoen ynwenners. Folslein ûnferantwurde!

Dan bliuwt de hoareka oer. En dêr ha wy wol in punt. Want de hoareka libbet op bobo’s. Op dyselde bobo’s dy’t allegeduerigen tefolle yn de hûs helje om’t se deabenaud binne dat se in kear net út te iten kinne en dan ferhongerje sille. Dy bobo’s dy’t by de minste of geringste oanlieding by de ober begjinne te sangerjen om’t der wer wat net goed is.

Dy bobo’s dus. Dy’t thús never noait in fatsoenlik miel krije, gjin hûn ha en yn gjin gefal ea in hiele blomkoal of krop slaad sjoen hawwe. Om it oer in ierdappel mar net te hawwen.

Sa’n bobo sil dit ûndersyk ek wol oanstjoerd ha. Se binne fan de rûne getallen en diele in pear miljard dan gewoan troch santjin miljoen. Of sa. Ferline jier kaam it nammentlik noch op 50 kilo de man jiers…

Dwazen!

Nederlân is yn djippe rou. Al dagen lang. Ik begriep earst net rjocht wêrom want ik folgje de aktualiteit net al te goed mar dochs kaam it tiisdeitemoarn ûnder de kofje al justjes foarby. Ik hie krekt ferteld oer in ploechje lju dat al in moai hoart op de súdpoal tahâldt en woansdei foar’t earst nei sa’n 70 dagen de sinne wer sjen soe. Se dogge dêr allerhanne ûndersykjes en ien ûnderdiel dêrfan is om te sjen oft minsken wol altyd sa geskikt binne om salang yn folsleine ôfsûndering te libjen. Soks mei it each op ekspedysjes nei Mars. En ik fertelde ek oer dy plysjeman dy’t de sek krigen hie om’t er wat al te faak dronken op it wurk kaam. Sadwaande kaam ik doe ek te witten dat der in Olympyer nei hûs stjoerd wie om’t er him mei in wat al te sûne sport dwaande holden hie.

Blykt dat by it tsjekken fan de media jandoarje ús eigen Yuri net te wêzen? En hy hie allinnich mar in pear bierkes hân. Dat stie yn de krante en dan is dat sa want de krante is ús gewisse. No bin ik altyd wat rekalsitrant dat ik leau daliks alles net wat yn de krante stiet. En dêr krige ik hjoed dan gelyk yn. It wiene net in pear bierkes mar fjouwer-fiif. Sjoch: dat is oare koek. Want oft jo net witte oft it fjouwer of fiif west hawwe dan wiene jo de tel kwyt en dat kin hielendal net by fjouwer of fiif. Sil soks kâns fan slagjen hawwe dan moatte jo earst ris rejaal boppe de tsien útkomme.

Dêr wurde jo nammers – sa sûn as in fisk as topsporter – noch net echt dronken fan. En mei in stik as fyftjin efter de kiezzen kinne jo op dy leeftyd ek bêst mei trije oerkes sliep ta sadat jo in trening net fersitte. It kin wol wêze dat it kloksjen wat aventoerliker wurdt mar om no daliks mei in stik as trije ferskillende tiden oan te kommen is wol hiel slim oerdreaun nei fjouwer bierkes. En nei fiif ek.

Dat ik leaude dy pear bierkes fan de krante daliks al net. Mar sa goed as hiel Nederlân leaude dat al. Dêrom wiene se yn alle steaten en ropten en raasden alles byinoar.

Tiid foar in rjochtsaak dus. Sa’n rjochter moat op feiten ôfgean en net op ferhalen, de man hat it net maklik. De advokaat fan Yuri koe goed prate en hold in alderkostlikst referaat mei as haadline dat der hielendal gjin ôfspraken binne oer wat al of net kin Nee, dat kin sa wêze mar allinnich al troch it meidwaan oan dizze (wanstaltige) ‘sport’-fertoaning konformearje jo jo wol oan net skreaune regels. En ik kin jim wol garandearje dat as jo as lid fan de brassband krekt foar it konkoers op straalbesopen it poadium op sille dat dat opkeard wurde sil. En der stiet yn gjin inkeld karbrief fan hokker band ek beskreaun dat dat net kin. Sa simpel is it. In lulferhaal fan dy advokaat dus mar wol mei oertsjûging brocht.

De tsjinpartij wie wat minder ferhalerich mar kaam mei mear feiten. Net dat wy al dy feiten heard ha want dy plichtsje yn de ‘produksjes’ te stean dy’t net foarlêzen wurde. De rjochter hat dy dingen wol lêzen fansels. En hy hat Yuri ûngelyk jûn. De motivaasje dêrfoar moat noch komme mar ik tink dat ik mei myn brassbandsje aardich yn de goede rjochting sit.

Moatte wy no ek moederaasje mei Yuri hawwe? Fansels moatte wy dat want it is in persoanlik drama en eins in grutte skande dat dat grutte tiim dat er om him hinne hat dat net opkeare kinnen hat.

Sa’n test op de súdpoal soe faaks in idee wêze foar de folgjende spultsjes? En dat de bobo’s dan ek ferplicht mei moatte? Mooglik binne wy dan yn ien klap fan dizze hiele toanielspilerij ôf. Ik soe dochs al net witte wêrom’t wy sa nedich witte moatte wêrom’t in Eastenriker better skye kin as in Fries. Sokke kennis hat gjin inkeld doel. Stek it jild asjeblyft yn de lokale – wêr dan ek – sporten.

It measte tryste is lykwols noch wol dat in hiel lân yn djippe rou is om neat en gjin idee hat wêr’t it om giet. Mooglik sjitte se my nei it ferskinen fan dit stikje ek wol del as ik de bewegings op Twitter goed folge ha…

Fan ‘e wike wer efkes lotting hân fan de Ingelumer keatserij. De KNKB hie soks leaver net hân want dy achtsje harren eigen kantoarke dêr gâns geskikter foar en dy lotterij is in danich yngewikkelde boel wurden dy’t jo eins net oan doarpslju oerlitte kinne. Wol oan de profesjonals fan de KNKB fansels. Dat seagen wy fan ‘e wike oan de list fan Arum. Se wiene fergetten de partoeren

(by it keatsen ha wy it oer partoeren en net oer trio’s lykas se by Oes Omroep, Oes Taal dogge. Trio’s brûke jo yn de muzyk en mei seks. Yn dat lêste gefal binne se dan meast alle trije net fan deselde sekse en dat is by keatsen al sa. Oars is it pearkekeatsen mar dat is oft jo tegearre binne (tegearre is twa. Binne der noch mear, trije of fjouwer bygelyks dan is it meiïnoar. Dat is de Fryske wjergader fan ‘samen’, dat efkes foar Oes Omroep, Oes Taal)

in nije letter te jaan. Want sjoch: wy moatte stjoerd lotsje. Dat komt der eins yn it Ingelumer gefal op del dat jo de earste twa omlopen ek wol oerslaan kinne om’t dêr automatysk de heechst oanskreaunen oerbliuwe mei’t dy earst tsjin wat ûnnoazele halzen keatse moatte. By 29 partoeren ha jo 7 folle blokjes fan fjouwer dêr’t de rankingspartoeren oer ferdield wurde moatte. Dêrfoar moatte jo dus 7 sopkoppen hawwe. Ik kin my gjin doarp betinke dat it net foarinoar krije kin 7 sopkoppen byinoar te skarreljen mar by de KNKB tochten se dêr earst oars oer. Dan ha jo ek noch in sopkop mei de letters a, b, c, d, e, f en g.

Dan begjinne wy mei it partoer dat de measte punten yn de ranking hat. De foarsitter fan de lottingskommisje lûkt dan earst in letter út dy sopkop en dêrnei in lot út de sopkop dy’t oan de letter ferbûn is. Sa wurkje jo dy 7 partoeren ôf. Dêrnei komt wat oer is yn de sopkoppen yn ien grutte sopkanne en dy makket dan in rûntsje om de tafels hinne sadat elke oanwêzige dêr kreas in nûmer út pakke kin, útsoarte nei’t de foarsitter earst it partoer foarlêzen hat dy’t dat nûmer tawiisd krije moat. Neat yngewikkelds oan. Allinnich lykas sein wol foar de KNKB dy’t nei’t ik begrepen ha mei in kompjûter wurket yn stee fan mei sopkoppen.

It is in moaie list wurden. En der is snein gjin yntree want it keatspublyk mjekkeret nochal wat oer in pear euro. Dat no is der in ferlotting, der sil nammentlik dochs jild komme moatte. Der wurde twa ballonfearten ferlotte. Mar de jeugd ûnder de achttjin mei gjin lotten ferkeapje en ek net keapje fanwege de wet op de kânsspullen. It is te hoopjen dat der hjir of dêr al in heit of mem is dy’t mochten se de priis winne dy oerdocht oan it jongfolk want dyselden meie hjoeddei net in soad mear. Drank moatte se ek al ôfbliuwe oant se achttjin binne.

Mar dêrnei kin it ek oangean. Yn ien klap binne se dan folwoeksen en kinne fan de bolbjirkenheid de wille net op. Dan bedarje se fansels yn keten (neat mis mei) en sette útein mei it libben. Mei nul komma nul ûnderfining. Mar wol mei in id. En dêrfan moatte se efkes in kopy opstjoere foar’t se it ding hjirûnder gewoan fia ynternet oantuge kinne. En it needlot sykje.

Wy libje sa njonkelytsen yn in alderaaklikst dwaas lân.